FAQ – Adviezen ten aanzien van het toedienen van COVID-19 vaccins*
We vroegen Nico Wulffraat, hoogleraar kinderreumatologie bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis te Utrecht, antwoord te geven op veel gestelde vragen over de adviezen ten aanzien van COVID-19 vaccins voor o.a. patiënten met jeugdreuma.
Voor wie geldt het vaccinatieadvies?
“Dit vaccinatie-advies is bedoeld voor jongeren (vanaf 16 jaar) en volwassenen met reumatische aandoeningen die stabiel zijn, al dan niet onder medicatie als methotrexaat of biologicals. Dat betreft vrijwel alle patiënten. Dat is ook het RIVM-advies”
Gelden er uitzonderingen op deze adviezen?
“Men dient terughoudend te zijn met vaccinaties bij actieve systemische inflammatie ziekten met hoge ziekteactiviteit. Dat zijn zeer uitzonderlijke situaties. Dit geldt bijvoorbeeld voor actieve Systemische JIA met koorts. 99% kan gewoon gevaccineerd worden, slechts in hoge uitzondering moet besloten moet worden de vaccinatie uit te stellen.”
Waarom zijn er geen adviezen voor kinderen onder 16?
“De vaccinaties zijn alleen getest bij mensen boven de 16 jaar. Er zijn nog geen – vereiste – kinderstudies gedaan naar de effecten van de COVID-19 vaccinaties bij kinderen onder de 16 in zijn algemeenheid en patiënten onder de 16 jaar met een reumatische aandoening en immuun verlagende medicatie in het bijzonder. Deze studies moeten nog plaatsvinden. Totdat dit is uitgevoerd en resultaten bekend zijn, kan er geen advies gegeven worden over het al dan niet vaccineren van laatstgenoemde groep en zullen kinderen in het algemeen geen vaccinatie ontvangen.”
Ben je na vaccinatie beschermd tegen Covid-19?
“Ja en nee. Studies geven aan dat je na de vaccinatie voor minstens 70% beschermd bent (afhankelijk van het merk vaccinatie). Echter zien we bij sommige vaccinaties dat kinderen/volwassenen met jeugdreuma niet voldoende antistoffen aanmaken of dat deze versneld worden afgebroken. Dit is dus wel iets om in de gaten te blijven houden. In de toekomst zullen studies hierover hopelijk meer duidelijkheid geven.”
Mag je weer knuffelen als je gevaccineerd ben?
“Helaas. Ook na vaccinatie kun je besmettelijk zijn als je besmet raakt en het virus bij je draagt. Het advies geldt dus ook na vaccinatie nog steeds 1,5 meter afstand te houden en een masker te dragen. Bij Covid-gerelateerde klachten en/of na contact met iemand met Covid-19 gelden de richtlijnen van het RIVM.”
*Overleg bij twijfel altijd met je eigen arts. Aan deze FAQ kunnen geen rechten ontleend worden.
Algemeen advies
Adviezen ten aanzien van het toedienen van COVID-19 vaccins bij kinderen met reumatische en auto-inflammatoire aandoeningen
Aangezien er bij de start van de covid-19 vaccinatiecampagne geen data bestaan over de veiligheid of effectiviteit van de covid-19 vaccins bij kinderen (vanaf 16 jaar) of volwassenen met reumatische aandoeningen is een voorbehoud over de toekomstige toepassing van deze vaccins bij reumatische aandoeningen op zijn plaats. De aanbevelingen voor jongeren vanaf 16 jaar met een reumatische aandoening zijn gebaseerd op studies met andere dode vaccins. Bij zeer zeldzame aandoeningen (zoals hieronder beschreven) bestaan er meestal maar weinig studiegegevens. De meeste data over het effect van immuunsuppressiva op de vaccinatierespons is verkregen bij patiënten met stabiele ziekte onder immuunsuppressiva.
De aanbevelingen 19 vaccinatie-voor de COVID zijn opgesteld in overleg met diverse leden van de secties immunologie-infectiologie en reumatologie /immunologie van de Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde. Daarnaast zijn de aanbevelingen in lijn met vergelijkbare aanbevelingen van de internationale wetenschappelijke organisaties als PRES (https://www.pres.eu/clinical-affairs/guidelines.html) en EULAR (https://www.eular.org/eular_sars_cov_2_vaccination_rmd_patients.cfm).
Een algemeen uitganspunt is dat vaccinaties alleen moeten worden gegeven bij stabiele ziekte, al dan niet onder medicatie als methotrexaat of biologicals.
In de volgende situaties met systemische inflammatie dient men terughoudend te zijn met vaccinaties: Actieve Systemische JIA met koorts, actieve auto-inflammatoire aandoeningen met koorts en verhoogd CRP, actieve Kawasaki onder medicatie met prednison en IVIG, MIS-C/PIMS-TS, Systemische auto-immuunaandoeningen (SLE, PAN, GPA) met hoge ziekteactiviteit.
Bij primaire immuundeficiënties geldt natuurlijk voor de dode/vaccins niet zozeer het veiligheidsaspect als wel de wisselende immuunrespons na vaccinatie.
Hieronder vindt u de richtlijnen zoals gepubliceerd op de PRES website (https://www.pres.eu/clinical-affairs/guidelines.html):
- Het verloop van een COVID-19 besmetting verloopt ongeveer hetzelfde bij gezonde kinderen als bij kinderen met reumatische aandoeningen.
- De nieuwe COVID -19 vaccins die recentelijk zijn goedgekeurd door de autoriteiten worden geadviseerd voor personen van 16 jaar en ouder en worden dan ook geadviseerd voor patiënten met reumatische aandoeningen in deze leeftijdscategorie.
- Voor de reumatische aandoeningen wordt aanbevolen om patiënten van 16 jaar en ouder te vaccineren indien de ziekteactiviteit laag dan wel in remissie is. Dit is ongeacht het gebruik van MTX en biologicals.
- Het wordt geadviseerd uw kinderreumatoloog te raadplegen om de ziekteactiviteit vast te stellen en de gebruikte medicatie te controleren.
- Het wordt geadviseerd om de patiëntgegevens op te slaan in een database zodat onderzoekers de effectiviteit en veiligheid van deze vaccins bij reumatische aandoeningen kunnen controleren.
- Het influenza vaccin moet niet tegelijk met een COVID-19 vaccin worden toegediend. Tussen deze vaccins dient ten minste 2 weken tussenpoos te zitten.
- Het lijkt erop dat het COVID-19 vaccin beschermt tegen een ernstig ziekte beloop, maar het is nog steeds mogelijk dat gevaccineerde personen het virus bij zich kunnen dragen en anderen in hun omgeving besmetten. Derhalve blijven maatregelen als mondmaskers en 1,5 m afstand houden nog van kracht.
Mede namens de NVKR, NM Wulffraat, kinderarts-reumatoloog, WKZ, Utrecht
Utrecht, 5 januari 2021
Terug naar het nieuwsoverzicht